Polski Fiat 518 w przedwojennej Polsce.

W okresie międzywojennym marka samochodów Fiat kojarzyła się z niezawodnością i wysoka klasą wykonania. Włoska Fabbrica ltaliana Automobili Torino, czyli w skrócie FIAT była jedną z najszybciej rozwijających się fabryk na świecie. Same zakłady w Lingotto były największymi zakładami samochodowymi w Europie, a Fiat 508 był pierwszym samochodem czteromiejscowym.

W roku 1933 we Włoszech rozpoczęto produkcję Fiata 518 Ardita. Włoska fabryka wytwarzała te samochody do roku 1938, łącznie wypuszczając na rynek 7,452 sztuki.  Fiata 518 Ardita produkowano w pięciu odmianach:

  1. krótkiego podwozia (rozstaw osi 2700 mm),
  2. długiego podwozia (rozstaw osi 3000 mm),
  3. z silnikiem typu 118 (moc 40 KM przy 3600 obr./min) – Fiat 518 Ardita,
  4. z silnikiem typu 118A (moc 45 KM przy 3600 obr./min) – Fiat Ardita 2000, Taki był też produkowany w Polsce.
  5. z silnikiem 118AS (54 KM przy 3600 obr./min) – Fiat 518 Ardita Sport

Fiat w Polsce przedwojennej.

Postępująca w latach trzydziestych powolna motoryzacja Polski wywołała konieczności wprowadzenia na rynek samochodu osobowego krajowej produkcji. Także, a może przede wszystkim Wojsko Polskie, które było w owym czasie motorem zmian rozpoczęło realizacje koncepcji motoryzacji. Z powodu małego doświadczenia w projektowaniu samochodów osobowych zdecydowano się na zakup licencji zagranicznej.

  W roku 1932, po zaprezentowaniu podczas wystawy w Mediolanie Fiata 508, w oficjalnym przetargu wybrano konstrukcję włoską. Było to nie lada zaskoczenie, gdyż Fiat był firmą mało znaną. Dodatkowo Włosi w warunkach umowy licencyjnej zapisali zobowiązanie Państwowych Zakładów Inżynieryjnych (a dokładnie ich części, czyli Centralnych Warsztatów Samochodowych) do zaprzestania jakiejkolwiek produkcji pojazdów konkurencyjnych.

Umowę licencyjna pomiędzy PZInż, a włoskim FIATem podpisano 21 września 1932 roku. Montaż miano prowadzić w warsztatach powołanego w tym celu przedstawiciela Fiata, czyli Spółki Akcyjnej „Polski FIAT”, pod nadzorem Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie. Należy tu zaznaczyć, ze choć zakup powodowany był głownie potrzebami armii, gdyż PZInż związane były ścisłe z Ministerstwem Spraw Wojskowych, to pierwsze wersje produkcyjne niewiele miały z wojskiem wspólnego. Produkcje seryjna rozpoczęto od modelu Fiat 508 Balilla.

Już po rozpoczęciu w polskiej fabryce produkcji PF 621 i PF 508, Minister Spraw Wojskowych planował rozszerzenie asortymentu produkcji. Do fabryki Fiata we Włoszech delegowano grupę pracowników FSOiP PZInż, gdzie mieli przejąć dokumentację techniczną.  Na rok 1936 postanowiono o produkcji serii wozów Fiat 518 w liczbie 400 sztuk. W tym samym roku umowa licencyjna z włoskim Fiat’em została rozszerzona o model samochodu Fiat 518 Ardita. Państwowe Zakłady Inżynieryjne wykonały pewne zmiany w oryginalnej konstrukcji, dostosowując pojazd do polskich warunków drogowych w zakresie zawieszenia pojazdu.FIAT518_opis1

Koszt dokumentacji oraz pozostałe koszta przygotowania do produkcji wyniosły 1 mln zł. Modyfikacje objęły przede wszystkim zawieszenie, modyfikowane według doświadczeń nabytych przy modyfikacji Fiata 508. Warto nadmienić, iż do seryjnej produkcji wybrano Fiat’a 518 Ardita 2000 z podwoziem długim. Była to kareta, 7-mio miejscowa ze stropontenami i często z oddzielnym przedziałem kierowcy. Wersja polska miała nadwozie zmodyfikowane we Włoszech w 1936 roku, w którym dodano bagażnik związany z karoserią (po opuszczeniu oparcia siedzenia tylnego, można było dostać się do bagażnika od wewnątrz). Auto miało także chromowane listwy ozdobne i przerobione tylne błotniki. W Polsce wymieniono natomiast wskaźniki desko rozdzielczej na wskaźniki polskiej produkcji firmy „Inż. Edmund Romer, Lwów”. W luksusowej wersji 5-osobowej limuzyny z głębszymi, wygodniejszymi fotelami rozkładanymi do spania dla dwóch osób, wprowadzono zmiany, pod kątem dalekiej turystyki, pod kierunkiem inż. Henryka Urbańskiego.

12 lutego 1936 r. zarządzeniem dyrektora naczelnego PZInż samochód otrzymał nazwę Polski Fiat 518 Mazur. Pierwszy egzemplarz modelu Polski Fiat 518 Mazur został wyprodukowany w roku 1937. Początkowo PF 518 produkowano w wersji zamkniętej, wykonanej prawie całkowicie ze stali, w którym drewno stosowano do niektórych elementów wewnętrznego wykończenia. Karoserie wytłaczano w Zakładach Przemysłowych „Bielany” S.A. w Warszawie, z blach sprowadzanych z Włoch w stanie surowym.

Produkcja PF 518 Mazur przedstawiała się następująco:

  1. a)Rok 1937 – wyprodukowano 200 samochodów i 100 podwozi do prywatnego karosowania,
  2. b)Rok 1938 – wyprodukowano 300 samochodów i 100 podwozi do prywatnego karosowania,
  3. c)Rok 1939 – wyprodukowano 400 samochodów i 100 podwozi do prywatnego karosowania,
  4. d)W roku 1933 po podpisanej umowie licencyjnej na model 518 sprowadzono z Fabryki w Niemczech kilka egzemplarzy 518 tki do szkoleń kadry zakładów PZinż oraz testów.

W powyższych liczbach prawdopodobnie nie znajdują się wersje pochodne, czyli uterenowione wojskowe łaziki i pojazdy typu torpedo.

Samochód ten był wygodny i elegancki, posiadający wykończenie z pogranicza samochodów luksusowych i posiadający hamulce hydrauliczne, dwuobwodowe (w tym czasie nowość).W roku 1937, gen. dyw. Felicjan Sławoj – Składkowski, Prezes Rady Ministrów, wydał okólnik zalecał urzędom administracji zakupywanie polskich samochodów. Wkrótce PF 518 stał się popularny wśród władz wojskowych i cywilnych.

Zródło www.weu.1918-1939.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *